خلیل زندی؛ مژگان درخشان؛ سیامک صادقی
چکیده
مطالعات اخیر نشان می‌دهد که عاملیت معلم نقش مهمی در تقویت ظرفیت یادگیری معلمان برای تدریس و یادگیری ایفا می‌کند و به‌نوبه خود بر بهبود عملکرد مدارس اثرگذار است. عاملیت معلم، بیانگر قابلیت وی در انجام اقدامات هدفمند و سازنده به‌منظور هدایت مسیر رشد حرفه‌ای خود و کمک به بهبود کیفیت آموزش است. با توجه به نقش عاملیت معلم در بهبود ...
بیشتر
مطالعات اخیر نشان می‌دهد که عاملیت معلم نقش مهمی در تقویت ظرفیت یادگیری معلمان برای تدریس و یادگیری ایفا می‌کند و به‌نوبه خود بر بهبود عملکرد مدارس اثرگذار است. عاملیت معلم، بیانگر قابلیت وی در انجام اقدامات هدفمند و سازنده به‌منظور هدایت مسیر رشد حرفه‌ای خود و کمک به بهبود کیفیت آموزش است. با توجه به نقش عاملیت معلم در بهبود یادگیری در مدارس، جستجوی پیشایندهای این سازه مهم می‌تواند یکی از دغدغه‌های پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت باشد. با این رویکرد، هدف از پژوهش حاضر تبیین نقش اعتماد در رابطه بین رهبری یادگیری‌محور و عاملیت معلم بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش معلمان مقطع ابتدایی استان همدان بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، تعداد 102 نفر به‌عنوان نمونه آماری مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری دادهها سه پرسش‌نامه رهبری یادگیری‌محور، اعتماد معلم و عاملیت معلم بودند که توسط لیو و همکاران (a2016) و (b2016) تدوین و اعتباریابی شده‌اند. روایی و پایایی پرسش‌نامه‌ها در دو سطح مورد بررسی قرار گرفت. قبل از اجرای پرسش‌نامه‌ها روی نمونه اصلی، روایی آن‌ها با استناد به‌نظر متخصصان و پایایی آن‌ها با استناد به ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. پس از اجرای پرسش‌نامه‌ها نیز از روایی همگرا، روایی واگرا، همسانی درونی و پایایی ترکیبی ابزارهای پژوهش به‌عنوان بخشی از تجزیه و تحلیل دادهها اطمینان حاصل شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از الگو‌یابی معادلات ساختاری مبتنی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که رهبری یادگیری‌محور پیش‌بینی‌کننده معنی‌دار اعتماد و عاملیت معلم بود. همچنین اعتماد معلم پیش‌بینی‌کننده معنی‌دار عاملیت معلم بود. این یافته‌ها بیانگر نقش میانجی اعتماد در ارتباط بین رهبری یادگیری‌محور و عاملیت معلم است. یکی از نکات قابل تأمل در یافته‌های پژوهش این است که اثر غیرمستقیم رهبری یادگیری‌محور بر عاملیت معلم (با واسطه متغیر اعتماد) بیش از اثر مستقیم آن است و این امر به‌خوبی نقش اعتماد را در پیوند بین رهبری مدیران و عاملیت معلمان نشان می‌دهد. بنابراین به مدیران مدارس توصیه می‌شود از طریق کاربست رفتارهای رهبری یادگیری‌محور و تلاش برای ایجاد فضایی مبتنی بر اعتماد در مدرسه، به افزایش پویایی و عاملیت معلمان کمک کنند.
